Yazar İhsan SEYHAN
20/12/2017, 3826 kez okundu
Değerli kardeşimiz,
Boş yere geçen her ânın pek çok fırsatları da beraberinde götürdüğü kabul etmemiz gereken bir gerçektir. Çünkü insanın vakti dünyanın ömrüne nisbetle çok az ve kısadır. Bu bakımdan, tek bir saniyesi dahi altından daha kıymetli olan zamanın, ebedî hayata nur ve ışık tutacak meşguliyetlerle geçmesi gerekir. Bunun için, mü’minin ibadeti ve işi bir hayır üzere olduğu gibi, geriye kalan zamanı da manasız olmamalı, meşru dairede yaşanmalıdır. Tâ ki, bir taraftan kazanırken, diğer yandan kaybetmiş olmasın.
Zamanımızda, insanın zamanını katleden o kadar lüzumsuz meşguliyetler vardır ki, bunlardan birçoğu maddî ve mânevî gelişmeye bir sahip olmadığı gibi, insanı yaratılış hikmetinden uzaklaştırdığı da bir gerçektir. İşte, insan bu çeşit gayesiz ve hedefsiz şeylerden kendisini ne kadar çekip çevirse o derece kâr içinde olur.
Belli bir mesai sarf eden ve çalışan insanın dinlenmesi ve istirahat etmesi ne kadar hakkı ise, İslâm'ın yasakladığı sınırı aşmamak şartıyla, bazı oyun ve eğlencelerde bulunmak da mümkün ve normaldir. Ama bu oyun ve eğlencelerin bir ucu, dinimizin haram kıldığı şeyerden birisine yaklaşır ve bulaşırsa, o oyun meşruiyetini kaybetmiş olur.
Çeşitli adlarla yapılan “kültürel faaliyetler”de ve “spor müsabakaları”nda aynı şartları aramamız gerekir. Bunlar mubah ve meşru görülen daire içindeyse, haram olduğundan bahsedilemez. Meselâ bu faaliyetlerin bazısı erkek-kız karışık olarak icra edilirse, birtakım dinî mahzurları da beraberinde getireceği açıktır.
Çünkü dinen bir kimse ancak kendisine ebedî olarak nikâhı düşmeyen —anne, kız kardeş, hala, teyze gibi— kimselerle yalnız kalabilir, birlikte bulunabilir, elini tutabilir, konuşabilir. Bunun dışında, hayatî bir durum olmadığı müddetçe, bir erkeğin mahremi olmayan bir kadınla; kadının da mahremi olmayan bir erkekle birlikte bulunması, tokalaşması, elini tutması caiz görülmemiştir.
Sportif faaliyetlerde de aynı şeyleri söylemek mümkündür. Namaz geçirilmeyecek, kumara girmeyecek ve vücudun bir başkasına gösterilmesi caiz olmayan yerlerinin açılmasına meydan verilmeyecekse dinî bir mahzurdan söz edilemez.
Dinimiz gerek faydalalığı, gerekse görünüşte bir faydası olmasa da zararsız oluşu bakımından, ok atmak, mızrak kullanmak, güreş, yüzme, koşu ve at yarışları gibi oyunları meşru kılmıştır. Hattâ bunlardan bazıları da sünnettir.
Hz. Rukâne’nin Müslüman olmasına, Peygamberimiz (asm) ile güreşmesi ve üç defasında da Peygamberimizin kendisini mağlûp etmesi vesile olmuştur.1
Yine Peygamberimiz (asm)'in Hz. Âişe ile yarıştığı, müteaddit defalar onu geçtiği de rivayet edilmektedir.2
Keza Peygamberimiz (asm) Habeşlilerin gösterdiği mızrak oyunlarını Hz. Âişe ile birlikte seyretmiş ve bu tip eğlencelerin caiz olduğunu bizzat kendi hayatında göstermiştir.
Cihad meydanlarında mücahitlerin yardımcısı olan atı övmüş ve savaştan önce tertiplenen at yarışlarında birinci gelenlere çeşitli armağanlar vererek bu sporu desteklemiştir. Burada esas gaye, cihada hazırlık yapmaktır. Savaş öncesi bir eğitim ve idmandır.
Fakat İslâm'ın meşru kıldığı bazı oyun ve eğlenceler de bugün bazı uygulamalarla helâl dairenin dışına taşılmıştır. Meselâ, güreş, yarış ve yüzmede, başkalarına gösterilmesi haram olan yerlerin açılması gibi.
Bazı oyunlar da kumara âlet edilmektedir. At yarışları, piyango, spor-toto-loto ve karşılıklı bahis bunlardan bazılarıdır.
Piyango ve spor toto gibi oyunlar zaten kumar sayılmaktadır. Zira kumarın bütün özelliklerini içinde taşıyor. Piyango şeklindeki kumarın İslam öncesi Cahiliye devrinde de olduğu bilinmektedir. Onlar oklar üzerine işaretler koyar, oktaki çıkan işarete göre para alırlardı. İslâmiyet kumarın her çeşidini haram kıldığından, piyango da bunların içindedir. Nitekim bir âyet-i kerimede şöyle buyurulmaktadır:
“Ey iman edenler, şarap, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir. Bunlardan uzuk durun ki kurtuluşa eresiniz.”3
İslâmiyet, böylece ortaya mal ve para konarak oynanacak hiçbir şans oyununa izin vermemiştir. Eğer fakirlere, zayıflara ve düşkünlere yardım edilecekse, bu tip kurumlar kanalıyla olmasına gerek yoktur.
İslâm'ın hukuk, toplum ve ahlâk düzeni, kimsesizleri korumak, hayır müesseselerini yaşatmak için kumar tertibine ihtiyaç duymamaktadır.
Karşılıklı bahis ve iddialaşmak gibi tertip ve oyunlar da aynı şekilde kumar sayılmaktadır. Meselâ, iki kişi yarışa çıkmadan önce birisi, “Eğer beni geçersen sana şu kadar vereceğim, şayet ben seni geçersem bana şu kadar vereceksin.” derlerse, böyle bir bahis kumara girer. Ancak tek taraflı olursa caiz olur. Yani taraflardan birisi,”Beni geçersen sana şu kadar vereceğim, fakat ben seni geçersem sen bana bir şey verme.” der ve anlaşırlarsa, böyle bir iddia meşrudur. Bu parayı alan kimsenin onu kullanması caizdir.
Top oyunlarında da namazın geciktirilmesine veya terkine, başkalarına gösterilmesi caiz olmayan yerlerin açılmasına meydan verilmediği, vücudun yaralanmasına ve sakatlanmasına sebep olmadığı müddetçe, bir mahzurdan söz edilemez. Bu hususlardan birisi söz konusu olunca meşru olmaktan çıkar.
Dipnotlar:
1. Tirmizî, Libas: 42.
2. İbni Mace, Nikâh: 50.
3. Mâide Sûresi, 90.
(bk. Mehmed PAKSU, İbadet Hayatımız-1)
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
ŞANS OYUNLARI HARAM MIDIR?
3827 kez okundu, 20/12/2017
HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - III
1173 kez okundu, 20/12/2017
HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - II
1232 kez okundu, 20/12/2017
HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - I
1388 kez okundu, 20/12/2017
KADİR GECESİ'NDE NASIL İBADET EDİLİR?
1771 kez okundu, 20/12/2017
ORUCUN VE RAMAZAN AYININ FAZİLETİ
2243 kez okundu, 20/12/2017
ÜÇ AYLARIN FAZİLETLERİ - I
3219 kez okundu, 20/12/2017
RİSALE NUR’DAN HASTALAR RİSALESİ
3483 kez okundu, 20/12/2017
UMRENİN FAZİLETİ
1665 kez okundu, 20/12/2017
İMAM-I ŞAFİİ HAZRETLERİ KİMDİR?
1554 kez okundu, 20/12/2017
KUTUPLARA YAKLAŞTIKÇA NAMAZ VAKİTLERİ
2710 kez okundu, 20/12/2017
MEVLİD KANDİLİ ÖNEMİ VE FAZİLETLERİ NELERDİR?
2720 kez okundu, 20/12/2017
MEVLİD KANDİLİ NEDİR?
1719 kez okundu, 20/12/2017
NAMAZ, AHLAK, HAYAT NAMAZI VE NEFS TEZKİYESİ
2646 kez okundu, 20/12/2017
ESKİ BAYRAMLAR VE YENİ BAYRAMLAR ARASINDAKİ FARKLAR
3236 kez okundu, 20/12/2017
KURBAN KESMENİN FAZİLETİ
1879 kez okundu, 20/12/2017
NEDEN HER İNSANIN İRADESİ FARKLIDIR?
2328 kez okundu, 20/12/2017
DUA EDERKEN ISRARCI OLMALI MIYIZ?
2273 kez okundu, 20/12/2017
LUT KAVMİ
2133 kez okundu, 20/12/2017
ORUÇ CENNETE GÖTÜRÜR
1824 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYI RAHMET VE MAĞFİRET AYIDIR
1827 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYI ORUÇ AYIDIR
1756 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYI KUR'AN-I KERİM AYIDIR
1771 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYI VE ÖNEMİ
1754 kez okundu, 20/12/2017
BERAT GECESİNDE NELER YAPMALI?
1846 kez okundu, 20/12/2017
ŞABAN AYI'NIN FAZİLETLERİ
1825 kez okundu, 20/12/2017
CENNET ANALARIN AYAKLARI ALTINDADIR
1852 kez okundu, 20/12/2017
MİRAÇ KANDİLİ NEDİR FAZİLETLERİ NELERDİR?
1887 kez okundu, 20/12/2017
ADI GÜZEL, KENDİ GÜZEL MUHAMMED
2083 kez okundu, 20/12/2017
KUTLU DOĞUM HAFTASI İLE MEVLİT KANDİLİ
2002 kez okundu, 20/12/2017
İŞTE REGAİP KANDİLİ HAKKINDA BİLGİ
2522 kez okundu, 20/12/2017
İSLAMİYET’İN DOĞUŞU VE YAYILIŞI
2280 kez okundu, 20/12/2017
İSLAMİYET'TEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİ
2117 kez okundu, 20/12/2017
ABDESTİN SÜNNETLERİ
2016 kez okundu, 20/12/2017
ABDESTİN FARZLARI
1974 kez okundu, 20/12/2017
ABDEST NASIL ALINIR
1984 kez okundu, 20/12/2017
ABDEST NEDİR
1875 kez okundu, 20/12/2017
NAMAZ DİNİN DİREĞİDİR
2058 kez okundu, 20/12/2017
İSLAM DİNİNDE BASKI VE ZORLAMAK YOKTUR
2261 kez okundu, 20/12/2017
PEYGAMBER EFENDİMİZİN GÜNLÜK HAYATA AİT SÜNNETLERİ
2293 kez okundu, 20/12/2017
İSLAMDA ADAB - I
2085 kez okundu, 20/12/2017
EFENDİMİZ (S.A.V)'İN YASAKLADIĞI VE TAVSİYE ETTİĞİ İSİMLER
2014 kez okundu, 20/12/2017
HZ MUHAMMEDİN HAYATI
2274 kez okundu, 20/12/2017
HZ.LOKMAN PEYGAMBERİN HAYATI
2948 kez okundu, 20/12/2017
HZ.SÜLEYMAN PEYGAMBERİN HAYATI
2245 kez okundu, 20/12/2017
HZ.DAVUT PEYGAMBERİN HAYATI
2164 kez okundu, 20/12/2017
HZ.HARUN PEYGAMBERİN HAYATI
2411 kez okundu, 20/12/2017
HZ. MUSA PEYGAMBERİN HAYATI
2532 kez okundu, 20/12/2017
HZ. YUNUS PEYGAMBERİN HAYATI
2244 kez okundu, 20/12/2017
HZ.ŞUAYB PEYGAMBER HAYATI
2279 kez okundu, 20/12/2017
HZ.ZÜLKİFL'İN HAYATI
2422 kez okundu, 20/12/2017
HZ. EYÜP PEYGAMBERİN HAYATI
2157 kez okundu, 20/12/2017
HZ. YAKUP'UN HAYATI
2365 kez okundu, 20/12/2017
HZ.İSHAK PEYGAMBERİN HAYATI
2376 kez okundu, 20/12/2017
HZ.İŞMOİL HAYATI
3076 kez okundu, 20/12/2017
HZ. ZÜLKARNEYN HAYATI
3175 kez okundu, 20/12/2017
HZ.NUH HAYATI
2410 kez okundu, 20/12/2017
HZ.İDRİS'İN HAYATI
2676 kez okundu, 20/12/2017
HZ. SIT (S.A.)
2741 kez okundu, 20/12/2017
HZ. YUSUF PEYGAMBERİN HAYATI
3123 kez okundu, 20/12/2017
HABİL İLE KABİL'İN HAYATI
2689 kez okundu, 20/12/2017
KADİR GECESİNİN ÖNEMİ
1979 kez okundu, 20/12/2017
ORUÇ'UN FAYDALARI
2331 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYIN FAZİLETİ
3298 kez okundu, 20/12/2017
RAMAZAN AYI GELMEDEN ÖNCE NELER YAPILIR
3106 kez okundu, 20/12/2017
İŞTE BERAT KANDİLİ ÖNEMİ VE ANLAMI
2828 kez okundu, 20/12/2017
ŞABAN AYINDA ORUÇ TUTMANIN MÜKÂFATI
3203 kez okundu, 20/12/2017
MİRAÇ KANDİLİ NEDİR?
2485 kez okundu, 20/12/2017
Hz. ÂDEM HAYATI
3849 kez okundu, 20/12/2017
RECEB AYI VE REGAİB GECESİNİN FAZİLETİ
2817 kez okundu, 20/12/2017
HZ.MUHAMMED (S.A.V)´İN HAYATI
2856 kez okundu, 20/12/2017
HZ.SALİH'İN HAYATI
2752 kez okundu, 20/12/2017
RUHUN ŞAD OLSUN BÜYÜK ÜSTAD
2699 kez okundu, 20/12/2017
Fatiha Süresini Hiç Böyle Okumuşmuydunuz
3233 kez okundu, 20/12/2017