HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - I

Teala şöyle buyurmuştur:

     إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ. فِيهِ ءَايَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ

إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ ءَامِنًا وَلِلَّهِعَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ .

"Doğrusu insanlar için ilk kurulan ev,Mekke'de âlemler için mübarek ve hidayet kaynağı olan Kâbe'dir. Orada apaçıkdeliller vardır. İbrahim'in makamı vardır. Kim oraya girerse güvenlik içindeolur. Oraya yol bulabilen insana, Allah için Kâbe'yi hacc etmesi gereklidir." ( l-i İmran:96-97)

  وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ

"İnsanların arasında haccı ilan et ki, gerek yaya olarak gerek uzak yollardan gelen yorgun develer üzerinde sana gelsinler" (Hac, 22/27).

HACCIN TARİFİ

-Hacc, Mekke'ye gitmeyi kasdetmektir. Çünkü tavaf ibadeti, sa'y,Arafat'ta vakfe ve diğer hacc menasiki, Allah'ın emrine icabet etmek ve onun rızasını kazanmak içindir.                        

-Hacc İslam'ın beş temel esasından birisi olup, dinin zarurî olarak bilinmesi gereken farzlarından biridir.

-Haccın farz olduğunu inkâr eden kâfir olup İslâm'dan dönmüş sayılır.

-Alimlerin çoğunluğunun kabul ettiği görüşe göre haccın farz oluşu Hicret'ten sonra altıncı senede olmuştur.Çünkü:      وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلّهِ

"Allah için hacc ve umreyi tamamlayınız" (Bakara: 196) ayeti hicri altıncı senede nazil oldu. Bu ayette geçen "tamamlayınız" ifadesiyle hacc farzının başladığı murad edilmiştir. Alkame, Mesruk ve İbrahim Nehai'nin "Haccı ikame ediniz." şeklindeki kıraatleri bu görüşü kuvvetlendirmektedir. (Burivayeti Taberani sahih bir senedle nakletmiştir.) İbn Kayyım ise, haccın farziyetinin dokuz ve onuncu senede olduğu görüşünü tercihetmiştir.

HACCIN FAZİLETİ

-Bir çok müslüman tarafından pek önemsenmeyen, gerekli şartları haiz olduktan sonra bir an önce ifa edilmesi icabeden haccın fazileti ve önemi gerçekten büyüktür.

-Gücü yetenin, ömründe bir kere, Kâbe’ye gidip, oraya mahsus ibadetleri yapması farzdır.

-Hac hem beden sağlığının, hem de mal varlığının şükür ve edası olduğundan farz kılınmasında birçok hikmet ve fayda vardır.

-Müslüman için, dünya ve ahiret hayatı açısından önemli bir dönüm noktası olan hac, samimi ve ihlaslı olarak yapılırsa hacılara,günahlarından arınma imkanı verir.

-Hac,Müslümanın Allah katındaki derecelerini yükseltir, cenneti kazanmalarına vesile olur.

Hac,Müslümanın ahlaken olgunlaşmalarına yardım eder.

Hac ibadetinin fazileti ve önemi gerçekten büyüktür. Şimdi bu konudaki bazı hadisi þeriflere kulak verelim:

Hz. Peygamber haccın fazileti hakkında şöyle buyurmuştur:’’Mebrur (kabul edilmiş) bir hac, dünya ve dünyadaki şeylerin hepsinden daha hayırlıdır. Mebrur (kabul edilen) haccın karşılığı cennettir.’’6

الْحُجَّاجُ وَالْعُمَّارُ وَفْدُ اللَّهِ إِنْ دَعَوْهُ أَجَابَهُمْ وَإِنِ اسْتَغْفَرُوهُ غَفَرَ لَهُمْ

‘’Hac ve umre niyetiyle (Mekke´ye) gidenler, Allah´ın halkı ve ziyaretçileridir. Eğer onlar, Allah´tan isterlerse, Allah kendilerine isteklerini verir. Eğer dua ederlerse, dualarını kabul eder. Eğer şefaatta bulunurlarsa, şefaatları kabul olunur.’’7

      مَنْ حَجَّ هَذَا الْبَيْتَ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَمَـا وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.

“Kim ihlaslı olarak hacca gider, bu esnada kötü söz ve davranışlardan sakınır ve günahlara bulaşmazsa –kul hakları hariç- annesinden doğduğu gün gibi günahlarından arınmış olarak vatanına döner.” (Buhari, Hac, 4)

 مَنْ أَتَى هَذَا الْبَيْتَ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَمَـا وَلَدَتْهُ أُمُّهُ. [ رواه مسلم]

“Kim bu Eve (Beytullah'a) gelir de kötü söz söylemez (veya eşiyle cinsel ilişkide bulunmaz) ve günah işlemezse, annesinden doğduğu gibi geri döner.

 الْعُمْرَةُ إِلَى الْعُمْرَةِ كَفَّارَةٌ لِـمَـا بَيْنَهُمَـا، وَالْـحَجُّ الْـمَبْرُورُ لَيْسَ لَهُ جَزَاءٌ إِلَّا الْـجَنَّةُ.

[ رواه البخاري ومسلم ]

“Umre,diğer umre ile arasındaki günahları siler.Makbul haccın karşılığı cennetten başka bir şey olamaz. ” 

Yine Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- kendisiyle hac yapmak isteyen bir kadına şöyle buyurmuştur:فَإِذَا جَاءَ رَمَضَانُ فَاعْتَمِرِي؛ فَإِنَّ عُمْرَةً فِيهِ تَعْدِلُ حَجَّةً مَعِي.

[ رواه البخاري ومسلم وأصحاب السنن]

“Ramazan ayı geldiğinde umre yap. Çünkü Ramazan ayında yapılan bir umre benimle birlikte yapılmış bir hacca denktir.”

Abdullah b. Ubeyd, İbn-i Ömer'e -Allah ondan râzı olsun- dedi ki:

“Ne diye ben senin sadece bu iki rüknü yani Hacer-i Esved ile Rükn-i Yemânî’yi istilâm ettiğini görüyorum. (Sebebi nedir?)

İbn-i Ömer dedi ki:

- Eğer ben bu işi yapıyorsam, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-’in:

- Şüphesiz bunlara el sürmek (ve böylece onları istilâm etmek) günahları döker, dediğini ve yine onun:

- Kim bu Beyti yedi defa tavaf eder ve arkasından iki rekat namaz kılarsa, bir köle azad etmiş gibi olur.”

ile: “Bir kişi ayağını kaldırıp koyacak olursa, mutlaka ona on tane hasene yazılır, on tane günahı silinir ve on tane derecesi yükseltilir, dediğini duymuş olmamdır."

Kim Beyt-i Atik’i tavaf eder, Hacer-i Esved’i de istilâm ederse, kıyâmet gününde ona tanıklık eder. Çünkü İbn-i Abbas'tan -Allah ondan ve babasından râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre, Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- Hacer-i Esved hakkında şöyle buyurmuştur:

وَاللهِ لَيَبْعَثَنَّهُ اللهُ الْـحَجَرِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَهُ عَيْنَانِ يُبْصِرُ بِهِمَـا وَلِسَانٌ يَنْطِقُ بِهِ يَشْهَدُ لِـمَنْ اسْتَلَمَهُ بِحَقٍّ.ٌ

“Allah’a yemin ederim ki, kıyâmet gününde Allah Hacer-i Esved'i kendisiyle göreceği iki gözü, kendisiyle konuşacağı bir dili olduğu halde ortaya çıkaracak ve bu taş kendisini hakkı ile istilâm edenler lehine şâhitlikte bulunacaktır.”

Yine İbn-i Abbas’tan -Allah ondan râzı olsun- rivâyet olunduğuna göre,  Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:

 نَزَلَ الْـحَجَرُ الْأَسْوَدُ مِنَ الْـجَنَّةِ وَهُوَ أَشَدُّ بَيَاضًا مِنْ اللَّبَنِ فَسَوَّدَتْهُ خَطَايَا بَنِي آدَمَ.

 [ رواه ابن خزيمة والترمذي]

“Hacer-i Esved cennetten, kardan daha beyaz bir halde indirildi.Onu,  dem oğullarının günahları kararttı.”

أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟ فَقَالَ: إِيمَـانٌ بِاللهِ وَرَسُولِهِ. قِيلَ: ثُمَّ مَاذَا؟ قَالَ: الْـجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ. قِيلَ: ثُمَّ مَاذَا؟ قَالَ: حَجٌّ مَبْرُورٌ.[رواه البخاري ومسلم] 

“Amellerin hangisi daha faziletlidir? sorusuna Peygamberimiz: “Allah ve Resulüne iman” diyerek cevap vermiş; sonra hangisi? sualine; “Allah yolunda cihad” karşılığını vermiş, “sonra hangisi? diye sorulunca; “Makbul hacdır” buyurmuştur. (Buhari, Hac,4;Nesai, Menasik,4 [5/113])

تَابِعُوا بَيْنَ الْـحَجِّ وَالْعُمْرَةِ؛ فَإِنَّهُمَـا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَالذُّنُوبَ كَمَـا يَنْفِي الْكِيرُ خَبَثَ الْـحَدِيدِ وَالذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ، وَلَيْسَ لِلْحَجَّةِ الْـمَبْرُورَةِ ثَوَابٌ إِلَّا الْـجَنَّةُ.

“Hac ve umreyi birlikte yapın. (Yani umre yaptığınız zaman hac da yapın. Hac yaptığınız zaman umre de yapın.) Çünkü hac ile umre, körüğün demir, altın ve gümüşün üzerindeki kir ve pası giderdiği gibi, fakirliği ve (küçük) günahları siler götürür. Mebrur (kabul olunan) haccın sevabı, ancak cennettir.”

جِهَادُ الْكَبِيرِ وَالصَّغِيرِ وَالضَّعِيفِ وَالْـمَرْأَةِ الْـحَجُّ وَالْعُمْرَةُ.[رواه النسائي[

Hac ve umre,  yaşlıların, küçüklerin, güçsüzlerin ve kadınların cihadıdır. Hacının her sübhanellah, lailaheillellah ve Allahüekber demesi karşılığında kendisine bir müjde verilir. 

 işe -Allah ondan râzı olsun-  de Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e şöyle sormuştur:

هَلْ عَلَى النِّسَاءِ مِنْ جِهَادٍ؟ قَالَ: نَعَمْ عَلَيْهِنَّ جِهَادٌ لَا قِتَالَ فِيهِ: الْـحَجُّ وَالْعُمْرَةُ.

[ رواه أحمد وابن ماجه وصححه الألباني ]

“Ey Allah’ın Rasûlü! Kadınların üzerine de farz olan cihad var mıdır?”

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-:

- Evet, onların da üzerine farz olan ama içerisinde savaşma ve çarpışmanın olmadığı bir cihad vardır: O da hac ve umredir.”

Başka bir rivâyette  işe -Allah ondan râzı olsun-  de Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'e şöyle sormuştur:

 ((يَا رَسُولَ اللهِ! أَلَا نَخْرُجُ فَنُجَاهِدَ مَعَكَ، فَإِنِّي لَا أَرَى عَمَلًا فِي الْقُرْآنِ أَفْضَلَ مِنَ الْـجِهَادِ؟ قَالَ: لَا، وَلَكُنَّ أَحْسَنُ الْـجِهَادِ وَأَجْمَلُهُ حَجُّ الْبَيْتِ حَجٌّ مَبْرُورٌ.))

[ رواه النسائي والحاكم وابن حبان وصححه الألباني ]

 “Ey Allah'ın elçisi! (Biz kadınlar) seninle beraber cihada çıkmayalım mı? Çünkü ben, Kur'an'da cihaddan daha faziletli amel görmüyorum.

Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurdu:

- Hayır. Sizin için cihadın en iyisi ve en güzeli, mebrur bir şekilde Beyt’i haccetmektir.”

Kim, kötü söz söylemeden ve dini kurallarý çiğnemeden haccederse, anasından doğduğu gün gibi günahlarından arınmış olur”

 [Kabul olan hac, kılınmamış namazların, tutulmamış oruçların, verilmemiş zekatların günahlarının affına sebep olmaz Bunları geciktirme günahlarının affına sebep olur Kul borçları verilmedikçe veya helalleşilmedikçe ödenmiş olmaz Kul ve hak borçlarından başka günahlar affedilir Hadis-i şerifte (Arafat’ta vakfeye durup da günahlarının affedilmediğini zanneden, büyük günaha girmiş olur) buyuruldu (Hatib)

Ticareti, dünyalık işleri hac işine karıştırmamalıdır Borçları varsa ödemeli, hak sahipleriyle helalleşmeli, günahlarına tevbe etmelidir Bunlara riayet edilerek yapılan hac makbul olur Hadis-i şeriflerde, (Hac edin ki muhtaç olmayasınız Yolculuk edin ki sıhhate kavuşasınız) ve (Hac zenginliğe, zina fakirliğe sebep olur) buyuruldu (Taberani-Şir’a)]

İbn Şammase (r.a.) şöyle dedi:

Ağır hasta iken Amr b. As’ın ziyaretine gittik. Uzun süre ağladı ve şöyle dedi: “Yüce Allah (c.c.), İslamiyeti kalbime ve zihnime yerleştirince Resulullah’ın yanına gittim ve,

-Ya Resulallah, elinizi uzatın size biat etmek istiyorum, dedim. Elini uzattı ve

-“Ne var, ne istiyorsun?” diye sordu.

-Şart koşmak istiyorum, dedim.

-“Neyi şart koşmak istiyorsun?” buyurdu.

- Allah tarafından affedilmemi, deyince şöyle buyurdu:

أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْإِسْلَامَ يَهْدِمُ مَا كَانَ قَبْلَهُ، وَأَنَّ الْـهِجْرَةَ تَهْدِمُ مَا كَانَ قَبْلِهَا، وَأَنَّ الْـحَجَّ يَهْدِمُ مَا كَانَ قَبْلَهُ.[ رواه مسلم ]

-“Müslüman olmanın kendisinden önceki günahları yok ettiğini, hicret etmenin kendisinden önceki günahları yok ettiğini ve haccın da kendisinden önceki günahları yok ettiğini bilmiyor musun?” (Dolayısıyla bu imkân zaten vardır)

Peygamberimiz,  “Mebrur haccın karşılığı cennettir,” buyurunca,

-Hac nasıl mebrur olur? diye soruldu

-“Cömert olup yemek yedirmek, nazik olup kaba konuşmamak, kaba davranmamak ve selamı yaymakla olur”, buyurdular.

Hacca  gidiniz; çünkü hac,  suyun kirleri giderdiği gibi günahlardan temizler. 

Hacceden kimse, yakınlarından dört yüz kişiye şefaat eder.

İbn Abbas,hasta iken çocuklarını çağırıp topladı. Onlara Resulullah’ı söyle buyururken dinledim dedi:

Hacının hac ibadeti esnasında attığı her bir adımına, Harem hasenelerinden olmak üzere yedi yüz hasene yazılır. Harem haseneleri nedir? Diye soruldu. “Her bir hasenenin karşılığı yüz bin sevaptır” dedi.

- Hac ve umreye gidenler, Allah’ın davetlileridir; Allah onları davet etti onlar da icabet ettiler. İstedikleri şeyleri kendilerine verir.

- Peygamberimiz (s.a.) “Allahım, hacıyı ve onun bağışlanmasını istediği kimseyi affeyle” diye dua etti.

- Hac farz olduğunda onu eda etmede acele ediniz; çünkü yarın başınıza nelerin geleceğini bilemezsiniz.

- Bir kul, Allah’ı razı edecek harcamalarda cimrilik yaparsa, onun kat kat fazlasını Allah’ın gazabına sebep olan yerlerde harcamak durumunda kalır. Kim de gereksiz bir dünyalığından dolayı haccı terkederse, daha sonra bu ibadeti yapmada birçok engellerle yüz yüze gelebilir.  Gerekli olduðu halde Müslüman kardeşine yardımcı olmayan kimse de, günah işleyen bir başkasına yardımcı olmakla mübtela kılınır.  Bundan da bir sevap alamaz.”