Hemen herkesin kullandığı sosyal paylaşım ağı Facebook araştırmacıların yakın markajında. Sahip olduğu veri havuzuyla dünyanın en nüfuzlu şirketlerinden biri olan Facebook hakkında bilinmeyenler gün yüzüne çıkıyor.
Birkaç yıl önce Belgrad'da, Vladan Joler ve arkadaşları Facebook'un nasıl çalıştığını merak edip araştırmaya başladılar.
FACEBOOK HAKKINDA ŞAŞIRTICI BİLGİLER!
Joler, Facebook hakkında bilindik ama şaşırtıcı rakamları şöyle açıklıyor: Silikon Vadisi'nin sembollerinden Facebook, 300 petabaytlık bir veri havuzuna sahip, 2 milyar kullanıcısı olan şirketin 2016 yılı cirosu ile 27 milyar dolardı.
FACEBOOK 2 MİLYAR KULLANICISININ BİLGİLERİYLE NE YAPIYOR?
Joler'in ilgisini çeken ise Facebook hakkında bilmediklerimiz. Şirket veri havuzundaki içeriği tamamen kullanıcılarından ücretsiz olarak tedarik etse de, şirketin bu verilerle ne yaptığı tam bir sır.
HEPİMİZ FACEBOOK İÇİN BEDAVA ÇALIŞIYORUZ!
"Siteye herhangi bir dosya yüklediğimizde, fotoğraflarda insanları etiketlediğimizde, yorum yaptığımızda, hepimiz Facebook için bedavaya çalışmış oluyoruz."
FACEBOOK'TAKİ HER ADIMIMIZ ŞİRKETE KAZANDIRIYOR!
Facebook'un ara yüzüyle girdiğimiz etkileşimler, sitenin arka planındaki algoritmayı besleyerek, Joler'in tabiriyle Facebook'un davranışlarımızı bir ürüne çevirmesini sağlıyor.
ARKA PLANDA İŞLEYEN SÜRECİ AYRIŞTIRMAK KOLAY DEĞİL
"Facebook'un ara yüzüyle etkileşime girdiğimiz tüm bölgeleri ve bu etkileşimlerin hangi sonuçlara vardığını inceledik. Beğeniler, paylaşımlar, cihazlarımızın Facebook'a bizim hakkımızda söyledikleri her şeyi, Facebook'a uygulama aracılığıyla verdiğimiz izinleri inceledik."
FACEBOOK'UN ŞİRKETLERİNDEN ŞAŞIRTICI SONUÇLAR
Bu veriler üstünde yapılan araştırmalar, büyük resmin sadece bir kesitini ortaya çıkarttı. Bunun üzerine ekip, Facebook'un satın aldığı şirketlerini ve patent başvurularını incelemeye başladı. Sonuçlar şaşırtıcıydı.
FACEBOOK NEREDEYSE CİĞERİMİZİ BİLİYOR!
İnsanı hipnotize eden akış şemalarını tam anlamıyla kavramak saatler sürüyor, ancak bu şema Facebook'a sağladığımız verilerin nasıl etnik kökenimizi, cinsiyetimizi, politik eğilimlerimizi, sosyal sınıfımızı, seyahat programımızı ortaya koymak için kullanıldığını gösteriyor.
WHATSAPP'TAKİ ETKİNLİKLERİMİZ DE DEV HAVUZA GİRİYOR
Başka bir tabloda Facebook'da paylaştığımız linkler, ve şirketin Instagram, WhatsApp ya da Facebook log-in ekranı ile girdiğimiz diğer platformlardan edinilen verilerin nasıl bu dev algoritmaya dahil edildiği gösteriliyor.
Bu süreçler Facebook'un kullanıcı kitlelerini çok etkili bir şekilde hedef almasına yardımcı oluyor. Veri analizi sonucunda bir kullanıcının Kore mutfağını sevip sevmediğinden, evden işe varış süresinin ne olduğundan, çocuklarının kaç yaşına olduğuna kadar bir çok şeyi tahmin edebilmesine yardımcı oluyor.
FACEBOOK KONUMUMUZA ERİŞİP SMS'LERİMİZİ OKUYABİLİYOR
Başka bir şemada ise, Facebook'un telefon uygulaması üstünden nasıl kullancılardan izin alarak sms okuyabildiği, cihazlardan izin istemeden veri indirebildiği ve kullanıcıların konumuna erişme izni verdiğimizi gösteriyor.
FACEBOOK'TA GÜVENDE MİYİZ?
Joler, Facebook'un kullandığı bu kuvvetli araçların toplanan veri ile birleştiğinde suistimale açık olduğunu düşünüyor. Facebook gizlilik politikasının ve kullanıcı verilerini kapsayan faaliyetlerinin güvenliğini en üst seviyede olduğunu iddia ediyor.
FACEBOOK, ÖZEL HAYATI KORUDUĞUNU İDDİA EDİYOR
Örneğin, programcıların Facebook'a ait veriler ile takip araçları yaratmalarına izin verilmiyor. Facebook ayrıca tüm ülkelerde özel hayatı koruyan yasalara tam olarak uyum sağladığını da savunuyor. İçeriğin denetimi için ise şirkette binlerce kişi çalışıyor.
ARAŞTIRMAYI YAPAN UZMANLAR ENDİŞELİ!
Araştırmanın sonucunda Joler, toplanan veriler karşısında kaygılı. Bu verilerin akibetinin uzun vadede ne olacağından endişeleniyor. Nihayetinde tüm veri tek bir şirketin elinin altında toplanıyor. Şimdiki yöneticileri sorumluluk sahibi, güvenilir insanlar olsa bile, 20 yıl sonra şirketin başında kimin olacağı bilinmiyor.
FACEBOOK HAKKINDAKİ EN DETAYLI ARAŞTIRMA
Facebook'u derinlemesine inceleyen bu proje, şu ana dek Facebook hakkında yapılmış en detaylı haritalandırma çalışması olarak görülüyor.
ARKADAŞLARIMIZLA İLETİŞİM KURMAK UĞRUNA NELERİ FEDA EDİYORUZ?
Modern çağın en büyük ikilemlerinden birini vurgulayan Powles, "Araştırma, bize dürüstçe arkadaşlarımızla iletişim kurabilmenin karşılığında ne kadar çok şeyi gözden çıkarttığımızı gösteriyor." diyor.
FACEBOOK'UN GÜCÜ KORKUTUYOR!
"Tarihte günümüzün teknoloji devlerini karşılaştırabileceğimiz örnekler yok. Bu şirketlerin elindeki güç, tarihin en büyük tekel şirketleriyle dahi karşılaştırılamayacak nitelikte."
UZMANLARDAN FACEBOOK UYARISI: DİKKATLİ OLUN
Her ne kadar bir çok insan Mark Zuckerberg'in kurduğu imparatorluğun iyi bir amaca hizmet ettiğini düşünse de, ortaya çıkan sonuçlar her zaman öyle olmayabiliyor. Örneğin, şirket sırrı olarak nitelendirilen başka algoritmaların var olmadığına dair herhangi bir kanıt yok.
- 1. İthal cep telefonları için gözetim uygulaması getirildi (850 kez okundu.) - 09/05/2020
- 2. Instagram'ın mesajlaşma özelliği, web sürümüyle masaüstüne geliyor (1153 kez okundu.) - 14/02/2020
- 3. İşte En Fazla Radyasyon Yayan Akıllı Telefonlar (1334 kez okundu.) - 05/08/2019
- 4. Türkiye'de en çok müzik ve dizi videoları izleniyor (1263 kez okundu.) - 09/03/2019
- 5. Milyonların Kullandığı İnternete Tarihi Zam Geliyor! Faturalar Cep Yakacak (1494 kez okundu.) - 20/12/2018
- 6. Fishing Sitelerine Dikkat! Kart Bilgileriniz Çalınabilir (1337 kez okundu.) - 24/11/2018
- 7. iPhone XS ve iPhone XS Max'in Türkiye Fiyatı Belli Oldu (1417 kez okundu.) - 24/11/2018
- 8. Teknoloji Ürünlerine Akıllı Telefon Kampanyaları Damga Vurdu (1248 kez okundu.) - 24/11/2018
- 9. Bakan Turhan'dan Vatandaşa İnternet Müjdesi: Adil Kullanım Kotası 2019'da Kaldırılıyor (1230 kez okundu.) - 06/11/2018
- 10. Google, Facebook'a Rakip Olarak Kurduğu Google+'ı Kapatıyor (920 kez okundu.) - 17/10/2018
