Değerli kardeşimiz,
Boş yere geçen her ânın pek çok fırsatları da beraberinde götürdüğü kabul etmemiz gereken bir gerçektir. Çünkü insanın vakti dünyanın ömrüne nisbetle çok az ve kısadır. Bu bakımdan, tek bir saniyesi dahi altından daha kıymetli olan zamanın, ebedî hayata nur ve ışık tutacak meşguliyetlerle geçmesi gerekir. Bunun için, mü’minin ibadeti ve işi bir hayır üzere olduğu gibi, geriye kalan zamanı da manasız olmamalı, meşru dairede yaşanmalıdır. Tâ ki, bir taraftan kazanırken, diğer yandan kaybetmiş olmasın.
Zamanımızda, insanın zamanını katleden o kadar lüzumsuz meşguliyetler vardır ki, bunlardan birçoğu maddî ve mânevî gelişmeye bir sahip olmadığı gibi, insanı yaratılış hikmetinden uzaklaştırdığı da bir gerçektir. İşte, insan bu çeşit gayesiz ve hedefsiz şeylerden kendisini ne kadar çekip çevirse o derece kâr içinde olur.
Belli bir mesai sarf eden ve çalışan insanın dinlenmesi ve istirahat etmesi ne kadar hakkı ise, İslâm'ın yasakladığı sınırı aşmamak şartıyla, bazı oyun ve eğlencelerde bulunmak da mümkün ve normaldir. Ama bu oyun ve eğlencelerin bir ucu, dinimizin haram kıldığı şeyerden birisine yaklaşır ve bulaşırsa, o oyun meşruiyetini kaybetmiş olur.
Çeşitli adlarla yapılan “kültürel faaliyetler”de ve “spor müsabakaları”nda aynı şartları aramamız gerekir. Bunlar mubah ve meşru görülen daire içindeyse, haram olduğundan bahsedilemez. Meselâ bu faaliyetlerin bazısı erkek-kız karışık olarak icra edilirse, birtakım dinî mahzurları da beraberinde getireceği açıktır.
Çünkü dinen bir kimse ancak kendisine ebedî olarak nikâhı düşmeyen —anne, kız kardeş, hala, teyze gibi— kimselerle yalnız kalabilir, birlikte bulunabilir, elini tutabilir, konuşabilir. Bunun dışında, hayatî bir durum olmadığı müddetçe, bir erkeğin mahremi olmayan bir kadınla; kadının da mahremi olmayan bir erkekle birlikte bulunması, tokalaşması, elini tutması caiz görülmemiştir.
Sportif faaliyetlerde de aynı şeyleri söylemek mümkündür. Namaz geçirilmeyecek, kumara girmeyecek ve vücudun bir başkasına gösterilmesi caiz olmayan yerlerinin açılmasına meydan verilmeyecekse dinî bir mahzurdan söz edilemez.
Dinimiz gerek faydalalığı, gerekse görünüşte bir faydası olmasa da zararsız oluşu bakımından, ok atmak, mızrak kullanmak, güreş, yüzme, koşu ve at yarışları gibi oyunları meşru kılmıştır. Hattâ bunlardan bazıları da sünnettir.
Hz. Rukâne’nin Müslüman olmasına, Peygamberimiz (asm) ile güreşmesi ve üç defasında da Peygamberimizin kendisini mağlûp etmesi vesile olmuştur.1
Yine Peygamberimiz (asm)'in Hz. Âişe ile yarıştığı, müteaddit defalar onu geçtiği de rivayet edilmektedir.2
Keza Peygamberimiz (asm) Habeşlilerin gösterdiği mızrak oyunlarını Hz. Âişe ile birlikte seyretmiş ve bu tip eğlencelerin caiz olduğunu bizzat kendi hayatında göstermiştir.
Cihad meydanlarında mücahitlerin yardımcısı olan atı övmüş ve savaştan önce tertiplenen at yarışlarında birinci gelenlere çeşitli armağanlar vererek bu sporu desteklemiştir. Burada esas gaye, cihada hazırlık yapmaktır. Savaş öncesi bir eğitim ve idmandır.
Fakat İslâm'ın meşru kıldığı bazı oyun ve eğlenceler de bugün bazı uygulamalarla helâl dairenin dışına taşılmıştır. Meselâ, güreş, yarış ve yüzmede, başkalarına gösterilmesi haram olan yerlerin açılması gibi.
Bazı oyunlar da kumara âlet edilmektedir. At yarışları, piyango, spor-toto-loto ve karşılıklı bahis bunlardan bazılarıdır.
Piyango ve spor toto gibi oyunlar zaten kumar sayılmaktadır. Zira kumarın bütün özelliklerini içinde taşıyor. Piyango şeklindeki kumarın İslam öncesi Cahiliye devrinde de olduğu bilinmektedir. Onlar oklar üzerine işaretler koyar, oktaki çıkan işarete göre para alırlardı. İslâmiyet kumarın her çeşidini haram kıldığından, piyango da bunların içindedir. Nitekim bir âyet-i kerimede şöyle buyurulmaktadır:
“Ey iman edenler, şarap, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir. Bunlardan uzuk durun ki kurtuluşa eresiniz.”3
İslâmiyet, böylece ortaya mal ve para konarak oynanacak hiçbir şans oyununa izin vermemiştir. Eğer fakirlere, zayıflara ve düşkünlere yardım edilecekse, bu tip kurumlar kanalıyla olmasına gerek yoktur.
İslâm'ın hukuk, toplum ve ahlâk düzeni, kimsesizleri korumak, hayır müesseselerini yaşatmak için kumar tertibine ihtiyaç duymamaktadır.
Karşılıklı bahis ve iddialaşmak gibi tertip ve oyunlar da aynı şekilde kumar sayılmaktadır. Meselâ, iki kişi yarışa çıkmadan önce birisi, “Eğer beni geçersen sana şu kadar vereceğim, şayet ben seni geçersem bana şu kadar vereceksin.” derlerse, böyle bir bahis kumara girer. Ancak tek taraflı olursa caiz olur. Yani taraflardan birisi,”Beni geçersen sana şu kadar vereceğim, fakat ben seni geçersem sen bana bir şey verme.” der ve anlaşırlarsa, böyle bir iddia meşrudur. Bu parayı alan kimsenin onu kullanması caizdir.
Top oyunlarında da namazın geciktirilmesine veya terkine, başkalarına gösterilmesi caiz olmayan yerlerin açılmasına meydan verilmediği, vücudun yaralanmasına ve sakatlanmasına sebep olmadığı müddetçe, bir mahzurdan söz edilemez. Bu hususlardan birisi söz konusu olunca meşru olmaktan çıkar.
Dipnotlar:
1. Tirmizî, Libas: 42.
2. İbni Mace, Nikâh: 50.
3. Mâide Sûresi, 90.
(bk. Mehmed PAKSU, İbadet Hayatımız-1)
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
- 1. Fatiha Süresini Hiç Böyle Okumuşmuydunuz (3221 kez okundu.) - 26/03/2015
- 2. RUHUN ŞAD OLSUN BÜYÜK ÜSTAD (2692 kez okundu.) - 30/03/2015
- 3. HZ.SALİH'İN HAYATI (2743 kez okundu.) - 04/04/2015
- 4. HZ.MUHAMMED (S.A.V)´İN HAYATI (2851 kez okundu.) - 11/04/2015
- 5. RECEB AYI VE REGAİB GECESİNİN FAZİLETİ (2812 kez okundu.) - 19/04/2015
- 6. Hz. ÂDEM HAYATI (3840 kez okundu.) - 25/04/2015
- 7. MİRAÇ KANDİLİ NEDİR? (2479 kez okundu.) - 14/05/2015
- 8. ŞABAN AYINDA ORUÇ TUTMANIN MÜKÂFATI (3198 kez okundu.) - 18/05/2015
- 9. İŞTE BERAT KANDİLİ ÖNEMİ VE ANLAMI (2824 kez okundu.) - 26/05/2015
- 10. RAMAZAN AYI GELMEDEN ÖNCE NELER YAPILIR (3101 kez okundu.) - 04/06/2015
- 11. RAMAZAN AYIN FAZİLETİ (3292 kez okundu.) - 14/06/2015
- 12. ORUÇ'UN FAYDALARI (2325 kez okundu.) - 02/07/2015
- 13. KADİR GECESİNİN ÖNEMİ (1973 kez okundu.) - 11/07/2015
- 14. HABİL İLE KABİL'İN HAYATI (2684 kez okundu.) - 20/07/2015
- 15. HZ. YUSUF PEYGAMBERİN HAYATI (3117 kez okundu.) - 25/07/2015
- 16. HZ. SIT (S.A.) (2736 kez okundu.) - 08/08/2015
- 17. HZ.İDRİS'İN HAYATI (2670 kez okundu.) - 15/08/2015
- 18. HZ.NUH HAYATI (2403 kez okundu.) - 22/08/2015
- 19. HZ. ZÜLKARNEYN HAYATI (3166 kez okundu.) - 29/08/2015
- 20. HZ.İŞMOİL HAYATI (3070 kez okundu.) - 19/09/2015
- 21. HZ.İSHAK PEYGAMBERİN HAYATI (2369 kez okundu.) - 03/10/2015
- 22. HZ. YAKUP'UN HAYATI (2355 kez okundu.) - 17/10/2015
- 23. HZ. EYÜP PEYGAMBERİN HAYATI (2149 kez okundu.) - 24/10/2015
- 24. HZ.ZÜLKİFL'İN HAYATI (2418 kez okundu.) - 31/10/2015
- 25. HZ.ŞUAYB PEYGAMBER HAYATI (2274 kez okundu.) - 07/11/2015
- 26. HZ. YUNUS PEYGAMBERİN HAYATI (2239 kez okundu.) - 14/11/2015
- 27. HZ. MUSA PEYGAMBERİN HAYATI (2526 kez okundu.) - 21/11/2015
- 28. HZ.HARUN PEYGAMBERİN HAYATI (2402 kez okundu.) - 27/11/2015
- 29. HZ.DAVUT PEYGAMBERİN HAYATI (2158 kez okundu.) - 06/12/2015
- 30. HZ.SÜLEYMAN PEYGAMBERİN HAYATI (2240 kez okundu.) - 12/12/2015
- 31. HZ.LOKMAN PEYGAMBERİN HAYATI (2942 kez okundu.) - 19/12/2015
- 32. HZ MUHAMMEDİN HAYATI (2269 kez okundu.) - 27/12/2015
- 33. EFENDİMİZ (S.A.V)'İN YASAKLADIĞI VE TAVSİYE ETTİĞİ İSİMLER (2009 kez okundu.) - 09/01/2016
- 34. İSLAMDA ADAB - I (2077 kez okundu.) - 16/01/2016
- 35. PEYGAMBER EFENDİMİZİN GÜNLÜK HAYATA AİT SÜNNETLERİ (2288 kez okundu.) - 23/01/2016
- 36. İSLAM DİNİNDE BASKI VE ZORLAMAK YOKTUR (2255 kez okundu.) - 31/01/2016
- 37. NAMAZ DİNİN DİREĞİDİR (2053 kez okundu.) - 12/02/2016
- 38. ABDEST NEDİR (1869 kez okundu.) - 20/02/2016
- 39. ABDEST NASIL ALINIR (1978 kez okundu.) - 27/02/2016
- 40. ABDESTİN FARZLARI (1967 kez okundu.) - 05/03/2016
- 41. ABDESTİN SÜNNETLERİ (2009 kez okundu.) - 12/03/2016
- 42. İSLAMİYET'TEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİ (2112 kez okundu.) - 19/03/2016
- 43. İSLAMİYET’İN DOĞUŞU VE YAYILIŞI (2275 kez okundu.) - 26/03/2016
- 44. İŞTE REGAİP KANDİLİ HAKKINDA BİLGİ (2518 kez okundu.) - 02/04/2016
- 45. KUTLU DOĞUM HAFTASI İLE MEVLİT KANDİLİ (1997 kez okundu.) - 16/04/2016
- 46. ADI GÜZEL, KENDİ GÜZEL MUHAMMED (2078 kez okundu.) - 23/04/2016
- 47. MİRAÇ KANDİLİ NEDİR FAZİLETLERİ NELERDİR? (1884 kez okundu.) - 30/04/2016
- 48. CENNET ANALARIN AYAKLARI ALTINDADIR (1849 kez okundu.) - 07/05/2016
- 49. ŞABAN AYI'NIN FAZİLETLERİ (1817 kez okundu.) - 14/05/2016
- 50. BERAT GECESİNDE NELER YAPMALI? (1839 kez okundu.) - 21/05/2016
- 51. RAMAZAN AYI VE ÖNEMİ (1749 kez okundu.) - 28/05/2016
- 52. RAMAZAN AYI KUR'AN-I KERİM AYIDIR (1766 kez okundu.) - 04/06/2016
- 53. RAMAZAN AYI ORUÇ AYIDIR (1750 kez okundu.) - 11/06/2016
- 54. RAMAZAN AYI RAHMET VE MAĞFİRET AYIDIR (1821 kez okundu.) - 18/06/2016
- 55. ORUÇ CENNETE GÖTÜRÜR (1817 kez okundu.) - 25/06/2016
- 56. LUT KAVMİ (2125 kez okundu.) - 09/07/2016
- 57. DUA EDERKEN ISRARCI OLMALI MIYIZ? (2269 kez okundu.) - 06/08/2016
- 58. NEDEN HER İNSANIN İRADESİ FARKLIDIR? (2323 kez okundu.) - 13/08/2016
- 59. KURBAN KESMENİN FAZİLETİ (1870 kez okundu.) - 08/09/2016
- 60. ESKİ BAYRAMLAR VE YENİ BAYRAMLAR ARASINDAKİ FARKLAR (3230 kez okundu.) - 14/09/2016
- 61. NAMAZ, AHLAK, HAYAT NAMAZI VE NEFS TEZKİYESİ (2642 kez okundu.) - 08/10/2016
- 62. MEVLİD KANDİLİ NEDİR? (1713 kez okundu.) - 19/11/2016
- 63. MEVLİD KANDİLİ ÖNEMİ VE FAZİLETLERİ NELERDİR? (2715 kez okundu.) - 27/11/2016
- 64. KUTUPLARA YAKLAŞTIKÇA NAMAZ VAKİTLERİ (2705 kez okundu.) - 17/12/2016
- 65. İMAM-I ŞAFİİ HAZRETLERİ KİMDİR? (1549 kez okundu.) - 24/01/2017
- 66. UMRENİN FAZİLETİ (1658 kez okundu.) - 10/02/2017
- 67. RİSALE NUR’DAN HASTALAR RİSALESİ (3477 kez okundu.) - 02/03/2017
- 68. ÜÇ AYLARIN FAZİLETLERİ - I (3213 kez okundu.) - 14/04/2017
- 69. ORUCUN VE RAMAZAN AYININ FAZİLETİ (2239 kez okundu.) - 26/05/2017
- 70. KADİR GECESİ'NDE NASIL İBADET EDİLİR? (1768 kez okundu.) - 16/06/2017
- 71. HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - I (1382 kez okundu.) - 16/08/2017
- 72. HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - II (1227 kez okundu.) - 26/08/2017
- 73. HACCIN TARİF ve FAZİLETLERİ - III (1166 kez okundu.) - 04/09/2017
- 74. ŞANS OYUNLARI HARAM MIDIR? (3818 kez okundu.) - 20/12/2017