HEPATİT B ENFEKSİYONUNDA DOĞAL SEYİR

HEPATİT B ENFEKSİYONUNDA DOĞAL SEYİR / Doç.Dr.Şerif YILMAZ 08/03/2015

Hepatit B enfeksiyonunun doğal seyri karmaşıktır. Akut bir hastalık olarak başlayıp zamanla kronik bir duruma dönüşebilmektedir. Akut enfeksiyon sonrası altı aydan uzun süreli hepatit B (HbsAg) pozitifliği kronik hepatit B’nin göstergesidir. Hastaya ve virüse ait faktörler yanında diğer virüslerle eşzamanlı enfeksiyon (özellikle HCV, HDV, HIV), alkol bağımlılığı, obezite HBV enfeksiyonunun seyrini ve antiviral stratejinin etkinliğini etkiler. Yenidoğan döneminde enfeksiyon alındığında %95 oranında kronikleşme görülürken, yenidoğan sonrası ilk 6 yaş içerisinde bu oran %30’a düşer. Erişkin çağda akut HBV enfeksiyonu geçirildiğinde hastaların sadece %3-5 kadarında kronik HBV enfeksiyonu gelişir. Yani bir önceki yazımda vurguladığım gibi, anneden bebeğe bulaşın önlenmesi son derece önemlidir. Bulaş gerçekleşen bebeklerde kronikleşme neredeyse kaçınılmazdır. Kronikleşen olgularda kişilerin ömürlerinde bu hastalıktan ötürü zarar görme oranları %15-45’tır.

Akut hepatit B birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir ve sonunda kişi iyileşebilir. Bu hastalarda hafif bulgulardan, karaciğer yetmezliğine kadar değişen klinik yansımalar olabilir. Halsizlik, bitkinlik, bulantı, kusma, iştahsızlık, vücutta sararma, karın ağrısı, idrar renginde koyulaşma gibi yakınmalar görülebilir. Kronik hepatit B ise ciddi karaciğer hastalıklarına yol açan ve ömür boyu sürebilen bir hastalıktır. Bunlarda tablo kronik olduğu için gürültü yoktur. Kronik viral hepatitli hastaların bazılarında halsizlik, yorgunluk bulantı, üst karın ağrı, kas ve eklem ağrılarına rastlanılabilir. Klinik pratikte karşılaştığım en çarpıcı sorun bu evrede olduğunu bildiği halde hastaların ‘zaten şikayetim yoktu’ diyerek sağlık kuruluşlarına başvurmamalarıydı. ‘Taşıyıcıyım’ sözü ve düşüncesi ile hafife alınan bu hastalığın klinik sonuçları geri dönüşsüzdir. Taşıyıcılık hastalıkta masumiyeti ifade etmez. Bu hastalığın sinsi yönü akılda tutulmalıdır. Kontrollerini uzun süredir aksatan birçok hastada siroz gelişmeden karaciğerde kanser tanısı koyduğum hepatit B olgularını iletmeliyim. Hepatit B belirti ve bulgusuz seyredebilmekte ve hastalık uzun süre saptanmadan kalabilmektedir. Hastalığın karaciğerde yaratacağı hasar kişinin bağışıklık cevabına göre değişkenlik gösterir.

Kronik hepatit B enfeksiyonunda olguların %8-20’sinde 5 yıl içerisinde siroz meydana gelir. İleri evre sirozluların 5 yıllık sağkalım oranı %14-35’tir. Sirozlu olgularda yıllık hepatit B ilişkili karaciğer kanseri riski %2-5 arasında değişir. Görüldüğü gibi kronik hepatit B’de dinamik bir seyir vardır.

Hepatit B ilişkili komplikasyonlar arasında karaciğer kanseri, glomerulonefrit (böbrek hastalığı), vaskülit (damarsal problemler), cilt bulguları, kalp-akciğer bulguları, eklem ve nörolojik bulgular ile hematolojik/gastrointestinal bulgular yer alabilmektedir.

Bu yazı 3306 kez okundu.

Yazarın Tüm Yazıları